Kanały informacyjne, czyli jak być na bieżąco w sieci, chroniąc swoją prywatność

Element dekoracyjny

Internetowe życie wielu z nas zdominowane jest przez komercyjne portale społecznościowe, takie jak Facebook czy Twitter. Oprócz obserwowania znajomych i komentowania ich zdjęć, zdobywamy tam informacje o otaczającym nas świecie. Ale czy rzeczywiście Facebook i Twitter to najlepsze źródła codziennej prasówki?

Dziś dobrze wiemy, że darmowe usługi, z których korzystamy w sieci, wcale nie są darmowe – jeśli nie płacisz za nie gotówką, to opłacasz je swoimi danymi. W sieci czyhają na nas ciasteczka i skrypty śledzące, dzięki którym jesteśmy coraz dokładniej profilowani. Sytuacja staje się jeszcze bardziej niepokojąca, jeśli większość naszego internetowego czasu spędzamy „pod lupą” (np. na jednym z popularnych portali społecznościowych). Spróbujmy tylko wyobrazić sobie, jak wyglądałby współczesny świat, gdyby w XX wieku każda czytana książka, gazeta lub „bibuła” zgłaszała kto, kiedy i jak długo ją czytał.

Warto wiedzieć, że są inne sposoby na wygodne przeglądanie naszych ulubionych stron i blogów. Z pomocą przychodzi stara i sprawdzona technologia – kanały informacyjne (ang. news feeds), zwane czasem potocznie RSS-ami. Kanały te są standardowym elementem dużych serwisów informacyjnych oraz przeważającej większości platform blogowych. Służą one zebraniu informacji o wszystkich (bądź wybranych) artykułach lub postach pojawiających się na danej stronie w jednym, zrozumiałym dla komputerów dokumencie. Wklejając adres kanału do specjalnego programu (tzw. czytnika), możemy w przejrzystej formie przeglądać, filtrować i wyszukiwać nowe artykuły, a wybrane czytać lub otwierać w przeglądarce internetowej.

Za pomocą czytnika kanałów można również śledzić podcasty (audycje internetowe) – najczęściej używają one kanałów RSS do informowania o nowych odcinkach.

Jedną z podstawowych zalet kanałów informacyjnych jest to, że zachowujemy kontrolę nad tym, jakie wiadomości zobaczymy, zamiast zdawać się na obcy i nieznany algorytm wybierający je za nas. Jest to możliwe dzięki zebraniu źródeł w jednym miejscu i możliwości ich wygodnego przeglądania i filtrowania. Ponadto, część kanałów poza linkiem do artykułu zawiera jego treść, co pozwala nam na zapoznanie się z nim bez otwierania go w przeglądarce – jest to rozwiązanie problemu ciastek i skryptów śledzących.

RSS jest jednym z dwóch popularnych formatów kanałów, drugim (nowocześniejszym) jest Atom. Oba formaty są obsługiwane przez znaczną większość czytników.

Czytniki kanałów informacyjnych występują zasadniczo w dwóch formach – oddzielnych programów (np. omawiany niżej RSSOwl oraz przeznaczona dla systemów GNU/Linux Liferea) oraz wtyczek do innych aplikacji (np. Sage dla przeglądarki Mozilla Firefox). Ponadto przeglądarki i programy pocztowe mają wbudowaną (choć często dość ograniczoną) obsługę kanałów informacyjnych, m.in. dynamiczne zakładki w Firefoksie, konto aktualności w Mozilla Thunderbird.

Istnieją również aplikacje internetowe pozwalające na czytanie kanałów informacyjnych, jednak w tym przypadku jesteśmy narażeni na śledzenie – tak samo, jak na portalach społecznościowych. Dodatkowo musimy liczyć się z ewentualnością zamknięcia takiej strony lub wprowadzenia opłat za jej używanie. Z tych powodów zachęcamy do instalacji czytnika na własnym komputerze.

Instrukcja używania czytnika kanałów informacyjnych RSSOwl

  1. Ściągnij ze strony projektu, zainstaluj i uruchom program RSSOwl.
  2. Wejdź na stronę, którą chciałbyś śledzić, znajdź guzik/link do kanału (często nazwany „RSS” lub oznaczony ikonką Ikona kanału RSS) i skopiuj jego adres (kliknij prawym klawiszem myszy, wybierz Kopiuj adres odnośnika). Żeby śledzić nasze teksty, możesz posłużyć się adresem: http://panoptykon.org/rss.xml.
  3. Przy pierwszym uruchomieniu RSSOwl powita Cię kreatorem importowania kanałów – możesz pozwolić mu zaimportować polecane kanały lub zamknąć kreator.
  4. Możesz (opcjonalnie) ściągnąć polskie tłumaczenie z menu Tools > Language > Download Additional Languages.
  5. Wybierz Nowy (New) z paska narzędzi, wklej skopiowany adres kanału i kliknij Zakończ (Finish). W liście kanałów pojawi się nowa pozycja, a najświeższe artykuły zostaną automatycznie pobrane. Możesz je zobaczyć po wybraniu kanału z listy w lewym panelu.
  6. Aby po następnym uruchomieniu programu odświeżyć listę artykułów, wybierz z paska narzędzi Aktualizuj wszystkie (Update All). Możesz ustawić automatyczną aktualizację przy uruchomieniu programu w Narzędzia > Preferencje (Tools > Preferences).

Michał „czesiek” Czyżewski

Tekst powstał w ramach projektu „Cyfrowa Wyprawka dla dorosłych 2” współfinansowanego przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji oraz indywidualnych darczyńców Fundacji Panoptykon.