Słowniczek

Postprawda

Interpretacja świata oparta na myśleniu życzeniowym i skrajnych emocjach; w polityce: sytuacja, gdzie manipulacja opinią publiczną jest bardziej istotna niż fakty.

Połączenie https://

Połączenie przeglądarki ze stroną internetową zapewniające szyfrowanie komunikacji, a tym samym znacznie utrudniające dostęp do treści osobom innym niż nadawca i odbiorca. Szyfrowanie niezbędne jest w bankowości elektronicznej i w innych sytuacjach, w których podajesz swoje prawdziwe dane. Korzystanie z połączenia https:// zaleca się każdorazowo przy logowaniu.

Prawo autorskie majątkowe

Prawo twórcy do korzystania z utworu i rozporządzania nim. Jest to prawo zbywalne, co oznacza, że twórca może przenieść je na inne osoby lub udzielić zezwolenia na korzystanie z utworu (za wynagrodzeniem lub bez). Trwanie majątkowych praw autorskich jest ograniczone w czasie (70 lat po śmierci autora).

Prawo autorskie osobiste

Prawo niezbywalne, chroniące więź twórcy z utworem. Jest to prawo m.in. do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem, decydowania o tym, w jaki sposób jest on po raz pierwszy rozpowszechniony, wykorzystywany i jakie zmiany mogą zostać wprowadzone w jego formie lub treści. Osobiste prawa autorskie trwają wiecznie i nie można ich przekazać na rzecz innych osób.

Prawo do bycia zapomnianym

Inaczej: prawo do usunięcia swoich danych; jeśli Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody lub w celu wykonania umowy, możesz zażądać ich usunięcia.

Privacy by default

Inaczej: domyślne ustawienia chroniące prywatność; np. przeglądarka internetowa już od chwili instalacji chroni informację o Twoim położeniu i blokuje ciasteczka z trzecich stron, tzw. third-party cookies.

Privacy by design

Inaczej: prywatność w fazie projektowania; oznacza, że systemy (programy, aplikacje) do przetwarzania danych od początku powinny być konstruowane w taki sposób, żeby jak najlepiej chroniły prywatność.

Profilowanie

Oparty na określonych algorytmach mechanizm, który służy kategoryzowaniu ludzi według ich cech, zachowań, preferencji. Jest stosowany m.in. w marketingu internetowym w celu prezentowania reklam dopasowanych jak najściślej do potrzeb określonych użytkowniczek i użytkowników sieci, w branży bankowej i ubezpieczeniowej w celu oceny klienta, a także przez państwo w celu zwiększenia bezpieczeństwa (np. No Fly List w USA).

Propaganda

Sterowanie poglądami ludzi w celu pozyskania zwolenników, wpajanie pożądanych przekonań; manipulowanie.

Protokół HTTP

(Ang. Hypertext Transfer Protocol) – jeden z podstawowych protokołów (tj. reguł postępowania i kroków podejmowanych przez urządzenie w celu nawiązania łączności i wymiany danych) Internetu, odpowiadający np. za ładowanie stron internetowych.